Avrupa Futbol Şampiyonası tarihinde çok özel turnuvalar vardır. Bunlardan biri de 1968 yılında düzenlenen 1968 İtalya Avrupa Şampiyonası’dır.
Henri Delauney’in fikrinin hayata geçmesiyle 1960’ta Fransa’nın başkenti Paris’te başlayan bu büyük turnuva sonraki sene ise İspanya’nın başkenti Madrid’de düzenlenmiştir.
Bu iki turnuva literatüre Avrupa Uluslar Kupası olarak girmiştir. 1968’de Roma, Floransa ve Napoli’de düzenlenen turnuvanın en büyük özelliği ise tarihin ilk Avrupa Futbol Şampiyonası olmasıdır.
İki turnuvanın ardından bu isimle yoluna bugüne kadar devam eden turnuvada o sene yapılan tek değişiklik de bu değildir üstelik. Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri o güne kadar tek maçlık eleme sistemiyle oynanıyordu. Ancak bu turnuvanın hazırlık sürecinde halen daha devam eden iki maçlık grup aşaması sistemine geçildi.
Türkiye Eleme Aşamasından Çıkamadı
5 – 10 Haziran 1968 tarihleri arasında gerçekleştirilen 1968 Avrupa Futbol Şampiyonası’na elemeleri 1966 – 1968 yılları arasında gerçekleşti.
Türkiye Futbol Milli Takımı da bu elemelerde 1. Grup’ta yer alıyordu. Ancak ne yazık ki Türkiye, o grupta 4 puanla sonuncu oldu. Zira grubumuzda çok güçlü ekipler vardı. İspanya o gruptan birinci sırada çıkarken, Çekoslovakya ikinci, İrlanda ise üçüncü olmuştu.
Milli takımımız elemelerde sadece İrlanda’yı yenerken diğer puanını İspanya’dan almıştı.
1968 İtalya Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri’nde İtalya, Bulgaristan, Macaristan, Sovyetler Birliği, İngiltere, İspanya, Fransa ve Yugoslavya çeyrek finale çıkmıştı.
Çeyrek finaller sonucu ikişer maçta rakiplerini eleyen İtalya, Sovyetler Birliği, İngiltere ve Yugoslavya Avrupa Futbol Şampiyonası’nın İtalya’da düzenlenecek finallerine katılmaya hak kazanmışlardı.
1968 İtalya Avrupa Şampiyonası Finalleri
O dönem finallerde sadece 4 takım mücadele ediyordu. Kupayı almak için yarı final ve finalde kazanmak yeterliydi.
İngiltere ve İtalya, Avrupa Futbol Şampiyonası’nda ilk kez boy gösteriyorlardı.
Futbolun o zamanlarında berabere biten maçların ardından penaltılar uygulaması yoktu. Kazanan ya para atışı sonunda ya da maç tekrarıyla belirleniyordu.
Sovyetler Birliği ve İtalya, Napoli’deki San Paolo Stadyumu’nda final mücadelesi verdi. 0 – 0 sona eren bu maçın kazananını para atışı belirledi ve İtalya kendi evinde finale çıktı.
Turunda diğer ayağında ise İngiltere ve Yugoslavya vardı. O dönem kadrosunda Avrupa’nın en yetenekli oyuncularından bazılarını barındıran Yugoslavya, elemelerde Fransa’yı geçtiği gibi İngiltere’yi de turnuvanın dışına etti.
1968 İtalya Avrupa Futbol Şampiyonası Finali’nde ev sahibi ve Yugoslavya karşı karşıya geldi.
8 Haziran 1968’de oynanan maç Domenghini ve Dzajic’in glleriyle 1 – 1 bitti. Buna göre maçın tekrarına karar verildi.
10 Haziran 1968’de İtalya’nın en ünlü stadyumlarından Roma Olimpiyat Stadyumu, 55.000 kişinin şahitliğinde Gök Mavililer’in şampiyonluğunu kutlamaya hazırdı.
Efsanevi kaleci Dino Zoff’un önderliğinde rakibini Riva ve Anastasi’nin ilk yarıda attığı gollerle mağlup eden Gök Mavililer, 1968 İtalya Avrupa Futbol Şampiyonası’nın kazananı olarak tarihe not düştüler.
İtalya, turnuvanın adının değiştiği ilk senede kendi evinde unutulmayacak bir zafer kazandı ve bu onların sonraki yıllarda alacakları kupaların ilki oldu.